ในด้านการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญนั้น ปัจจุบันเราจึงได้นำเทคโนโลยีทางการศึกษามาเป็นสื่อช่วยในการจัดการเรียนรู้ ให้ผู้เรียนมีโอกาสศึกษาหาความรู้ด้วยตนเองตามความสนใจของตน ซึ่งเทคโนโลยีและสื่อการการศึกษา คือ กระบวนการที่มีการบูรณาการระหว่าง เครื่องมือในการพัฒนาการศึกษา ได้แก่ เทคโนโลยีสารสนเทศ โทรคมนาคม การสื่อสารมวลชน วิธีการการจัดการเรียนรู้ และการจัดแหล่งทรัพยากรในการเรียนรู้ มาใช้ในการจัดการศึกษาเพื่อให้เกิดการเรียนรู้และประสิทธิภาพในการเรียนมากยิ่งขึ้น
จากการนำเทคโนโลยีมาปรับใช้ให้เข้ากับการศึกษา จึงทำให้เกิดสื่อมวลชนการศึกษา ซึ่งเป็นช่องทางในเรียนรู้ของผู้เรียนเพิ่มมากขึ้น เช่น
1. สิ่งพิมพ์
- หนังสือเล่ม เช่น หนังสือแบบเรียน พจนานุกรม สารานุกรม หนังสือการ์ตูน ฯลฯ
- หนังสือพิมพ์ เช่น การเมือง เศรษฐกิจ การศึกษา บันเทิง ฯลฯ
- นิตยสาร เช่น วารสารวิชาการ จุลสาร ฯลฯ
2. วิทยุ
- รายการเพื่อการศึกษา
- รายการเพลง
- รายการข่าว
- ฯลฯ
3. โทรทัศน์
- ข่าว
- สารคดี
- ละคร
- ฯลฯ
ซึ่งจากสื่อที่ยกตัวอย่างดังกล่าวนั้น เป็นสิ่งที่ผู้เรียนสามารถศึกษาค้นคว้าได้ด้วยตนเอง แต่เพื่อการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพและได้รับประโยชน์สูงสุด ครูผู้สอนและผู้ปกครองก็ควรมีบทบาทในการช่วยชี้แนะแนวทางในการเรียนรู้ ซึ่งถ้าหากผู้เรียนบริโภคสื่อในทางที่ผิดก็อาจจะทำให้เกิดโทษต่อผู้เรียนและนำไปใช้ในทางที่ผิดได้
ในด้านของการสื่อการการศึกษานั้น ปัจจุบันมีหลากหลายช่องทางในการเข้าถึงข้อมูล รวมทั้งการรับข้อมูลทางการศึกษา ซึ่งไม่ว่าจะอย่างที่ใด ที่ที่ห่างไกล หรือคนละซีกโลก ก็สามารถรับข้อมูลทางการศึกษาได้ ซึ่งการรับข้อมูลในปัจจุบันมีหลากหลายช่องทาง เช่น
- โทรศัพท์ สามารถรับข้อมูลในรูปแบบสายโทรศัพท์ และโทรศัพท์ไร้สาย ซึ่งในปัจจุบันมีใช้กันอย่างแพร่หลายที่เรารู้จักในนามของ "Smartphone" นั่นเอง ซึ่งผู้เรียนสามารถใช้เป็นช่องทางในสื่อสารทางการศึกษาได้ทุกที่ทุกเวลา
- ดาวเทียม ในปัจจุบันได้นำการสื่อสารผ่านดาวเทียมมาเป็นตัวช่วยในการสื่อสารทางการศึกษา ซึ่งทำให้ผู้เรียนที่อยู่ในที่ห่างไกล ได้มีโอกาสเรียนรู้ผ่านดาวเทียม เช่น โรงเรียนวังไกลกังวล ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงริเริ่มให้โรงเรียนได้ผลิตสื่อ และถ่ายทอดการเรียนส่งไปให้นักเรียนที่อยู่ห่างไกลบนดอยได้เรียนรู้ร่วมด้วย เป็นต้น
- เครือข่ายคอมพิวเตอร์ เป็นช่องทางการศึกษาที่สามารถเชื่อมต่อกันได้อย่างกว้างขวางมาก แม้กระทั่งคนที่อยู่คนละซีกโลกก็สามารถติดต่อสื่อสารและแลกเปลี่ยนความรู้ซึ่งกันและกันผ่านเครือข่ายนี้ ที่เรารู้จักกันว่า "Internet" ซึ่งทำให้เกิดการสื่อสารแบบ "ไร้พรหมแดน" แต่ในปัจจุบันไม่ใช่เฉพาะเครื่องคอมพิวเตอร์เท่านั้นที่สามารถเชื่อมต่อระบบอินเทอร์เน็ตได้ นวัตกรรมทางเทคโนโลยีใหม่ๆก็สามารถเชื่อมต่อระบบนี้ได้เช่นกัน ได้แก่ Smartphone, iPod, iPad, Tablet เป็นต้น
จะเห็นได้ว่า จากการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาทางเทคโนโลยี ทำให้เกิดนวัตกรรมและสื่อทางการศึกษามากมาย ไม่ว่าจะเป็นสื่อด้านมวลชนต่างๆ เช่น หนังสือ วิทยุ โทรทัศน์ ฯลฯ ล้วนแล้วแต่เป็นช่องทางเลือกทางการศึกษาให้ผู้เรียนได้ศึกษาค้นคว้า ซึ่งการสื่อสารทางการศึกษาในปัจจุบันมีมากมายหลายรูปแบบ อาทิ ทางโทรศัพท์ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ ระบบอินเทอร์เน็ต และการสื่อสารผ่านดาวเทียม ซึ่งเราจะปฏิเสธไม่ได้เลยว่าสื่อเหล่านี้มีอิทธิพลต่อการสื่อสารการศึกษาเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากโลกในยุคปัจจุบันได้พัฒนาไปมาก การใช้สื่อเหล่านี้เข้ามาช่วยจึงทำให้การสื่อสารทางการศึกษาสามารถเข้าถึงในผู้เรียนทุกกลุ่ม เช่น ผู้เรียนที่อยู่ห่างไกล ผู้เรียนที่อยู่คนละประเทศ เป็นต้น แต่ในที่นี้เราก็ต้องยอมรับว่าประโยชน์ของการใช้สื่อในการสื่อสารการศึกษานั้นก็มีประโยชน์กับผู้เรียนอยู่มาก แต่เราต้องมองในอีกด้านที่เป็นโทษจากการใช้สื่อต่างๆอีกด้วย ดังนั้น ครูผู้สอน และผู้ปกครอง ควรให้คำแนะนำและคอยช่วยเหลือดูแลการใช้สื่อในด้านต่างๆ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้เรียนและไม่ส่งผลเสียต่อตนเองและสังคมอีกด้วย
ขอบคุณภาพจาก
- บทความ สุขภาพ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี การศึกษา www.vchakaen.com
- www.kmitl.ac.th
